Meestgestelde vragen
Kan elke moeder die borstvoeding geeft donor worden?
Omdat donormelk wordt gebruikt voor zeer kwetsbare, te vroeg geboren baby’s, worden de melkdonors vooraf onderzocht op leefstijl en gezondheid. Daarnaast vindt een keuring (bloedafname en vragenlijst) plaatst bij Sanquin bloedvoorziening. U kunt geen donor zijn indien u:
- bepaalde medicijnen, vitaminepillen en/of kruidenpreparaten gebruikt. De anticonceptiepil is in
ieder geval wel toegestaan, overige medicijnen worden individueel besproken
tijdens het intakegesprek; - tijdens uw hobby’s of werk met gevaarlijke stoffen in aanraking komt;
- een bepaald dieet heeft. Bij het volgen van een, crashdiët en een dieet waarbij gebruik wordt gemaakt van vermageringspreparaten, -formules, -modules of –pillen, mag er geen moedermelk gedoneerd worden;
- meer dan matig gebruik maakt van cafeïne houdende producten, kruiden(preparaten), vitaminepreparaten of vette vis;
- in de afgelopen 6 maanden een bloedtransfusie heeft gehad;
rookt of nicotinepleisters of -kauwgom gebruikt;
meer dan twee alcoholconsumpties per week drinkt;
(recreatieve) drugs gebruikt of gebruikt heeft (het jaar voorafgaand aan melkdonorschap mag geen amfetamine, cannabis of cocaïne gebruikt zijn, vrouwen die ooit intraveneus drug gebruikt hebben worden uitgesloten voor melkdonorschap)
ooit een positieve serologische testuitslag heeft gehad voor HIV 1 of 2, hepatitis B of C, humaan T-lymphoma virus (HTLV) type 1 of 2, of syphilis
een verhoogde kans op de ziekte van Creutzfeldt-Jakob (CJD) hebt. Dat wil zeggen wanneer CJD in uw familie voorkomt of wanneer u tussen 01-01-1980 en 31-12-1996 bij elkaar opgeteld 6 maanden of langer in het Verenigd Koninkrijk geweest bent
Waar vindt de donorscreening plaats?
De 1e screening vindt plaats door middel van een telefonisch intake gesprek met de moedermelkbank. Dit gesprek duurt ongeveer 10 à 15 minuten, we zullen u dan gelijk extra informatie geven en uw eventuele vragen beantwoorden.
De keuring vindt plaats bij Sanquin en wordt iedere 3 maanden herhaald indien u donor blijft voor een langere periode. Bij Sanquin krijgt u een bloedafname en wordt er een uitgebreide vragenlijst met u doorgenomen. De keuring is vergelijkbaar met de keuring die bij bloeddonors wordt afgenomen.
U kunt niet bij iedere vestiging van Sanquin terecht voor de keuring. U kunt kiezen of u naar de vestiging in Rotterdam, Amsterdam, Utrecht of Nijmegen gaat.
Vanwege uw privacy mag er tijdens het afnemen van de vragen bij Sanquin niemand bij u aanwezig zijn, ook uw partner niet. Het is van belang dat u goed Nederlands of Engels begrijpt, spreekt en kunt lezen.
Hoeveel melk verwacht de moedermelkbank dat ik doneer?
Elke vrouw produceert een verschillende hoeveelheid melk. Zelfs kleine hoeveelheden zijn van belang. Zeker wanneer u zich realiseert dat een te vroeg geborene soms maar start met minder dan 10 ml per dag.
We zouden het echter wel op prijs stellen wanneer u in totaal minimaal 3 liter melk per 3 maanden denkt te kunnen doneren. Onder andere het screenen van de donor en het vervoer per koerier brengen voor ons namelijk relatief hoge kosten met zich mee.
Wanneer kan ik beginnen met het doneren van moedermelk?
Het is verstandig te wachten totdat uw borstvoeding goed op gang is voordat u zich aanmeldt bij de melkbank. De meeste melkdonoren beginnen ongeveer aan het einde van de eerste levensmaand
van hun baby en doneren over het algemeen zo lang als ze willen. Heeft u al snel meer melk dan uw baby drinkt, dan kunt u overwegen om al eerder donor te worden in plaats van te proberen om de melkproductie terug te brengen.
Heb ik wel genoeg melk?
De hoeveelheid moedermelk kan wisselen. Bent u bezorgd dat uw eigen kind niet voldoende melk krijgt, kolf dan voor de moedermelkbank nadat uw eigen kind gedronken heeft.
Welke apparatuur moet ik aanschaffen?
De meeste moeders gebruikten een eigen kolfapparaat. Er zijn diverse kolfapparaten op de markt, elektrische en handkolven. De moedermelkbank heeft helaas geen kolven beschikbaar. Het is echter ook mogelijk om zonder kolfapparaat, dus met de hand, melk af te kolven.
Op de filmpjes op deze site kunt u zien wat er verwacht wordt van donors. Er worden ook adviezen gegeven over hoe u makkelijk en hygiënisch kan kolven.
De moedermelkbank voorziet u van etiketten en steriele bewaarflessen. Dit hoeft u dus niet zelf te kopen.
Verder heeft u thuis een vriezer nodig, die op -18°C (of kouder) staat ingesteld. Het moet dus een aparte vriezer zijn. Een vrieskastje in de koelkast zelf is niet toegestaan, deze is niet koud genoeg.
Mag ik alcohol houdende drankjes drinken?
Ongetwijfeld bent u voor eigen kind al zeer voorzichtig met gebruik van alcohol als u borstvoeding geeft. Maar omdat donormelk voor veel te vroeg geboren kinderen gebruikt wordt, zijn wij nog wat strenger. Alcohol komt namelijk in de moedermelk terecht, en kan bij het te vroeg geboren kind problemen met de ademhaling en bewustzijn geven, met daarbij verstoring van de kwetsbare hersenontwikkeling.
Mocht u toch sporadisch alcoholhoudende dranken willen drinken, dan dient dit beperkt te worden tot maximaal twee glazen per week op verschillende dagen. Daarnaast mag er tot zes uur na inname geen moedermelk gekolfd worden voor de moedermelkbank, om er zeker van te zijn dat de alcohol niet meer in de melk aanwezig is. Mocht u toch een enkele keer meer dan 2 glazenhebben gedronken, dan vragen wij u om 24 uur niet voor de moedermelkbank te doneren.
Hoe komt mijn melk bij de moedermelkbank terecht?
Uw afgekolfde melk kan door een koerier bij u thuis worden opgehaald wanneer u in eenbepaald postcodegebiedwoont. De koerier heeft hiervoor een vriezer in de auto. De koerier geeft u tevens weer nieuwe lege bewaarflessen. Wanneer uw vriezer vol is of uw lege flesjes bijna op zijn, kunt u contact opnemen met de moedermelkbank. Wij zorgen ervoor dat de koerier bij u langskomt. Het is fijn als u dit een aantal dagen van te voren doet, zodat wij meerdere donoren in een bepaalde regio in één rit kunnen combineren.
Indien u niet in het gebied woont waar de melk wordt opgehaald, kunt u ervoor kiezen om de melk te komen brengen. Wij vragen u hiervoor een telefonische afspraak te maken. Melk dient na invriezen thuis binnen 8 weken naar de moedermelkbank gebracht te worden. De melk moet bij aankomst nog steeds goed bevroren zijn. Dit kan bijvoorbeeld door een koeltas of koelbox met bevroren koelelementen te gebruiken. De melkbank is alleen open op werkdagen.
Hoe en waar moet ik mijn melk opslaan? Welke maatregelingen moet ik treffen?
De moedermelkbank vraagt de donoren om hun melk direct na afkolven in te vriezen (temperatuur -18°C of kouder). Het moet dus een aparte vriezer zijn. Een vrieskastje in de koelkast zelf is niet toegestaan, want deze is niet koud genoeg. De melk moet binnen 8 weken na het kolven bij de moedermelkbank zijn. De melk dient opgeslagen te worden in de speciale flesjes die u ontvangt van de moedermelkbank. U ontvangt van ons een thermometer waarmee u (wekelijks) de temperatuur van de vriezer kunt controleren..
Is het gebruik van medicijnen toegestaan?
Het gebruik van bepaalde medicijnen (inclusief sommige zalven en kruidenpreparaten) is heel soms niet toegestaan wanneer er moedermelk gedoneerd wordt. Veel medicijnen zijn echter wel toegestaan; tijdens het telefonisch intakegesprek zal dit met u besproken worden. De anticonceptiepil is in ieder geval wel toegestaan. Vitaminepreparaten en ijzertabletten zijn toegestaan als het normale hoeveelheden zijn (niet meer dan de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid van het voedingscentrum) niet wordt overschreden. Wanneer u al donor bent en medicatie nodig heeft, kunt u met ons bespreken of en hoe lang u (tijdelijk) niet kunt kolven voor de melkbank. Bijvoorbeeld: na het gebruik van antibiotica kunt u een aantal dagen niet kolven voor de melkbank. Voor ieder medicijn is dit weer anders, daarom vragen wij u altijd contact met ons op te nemen wanneer u medicatie nodig heeft.
Kan mijn melk nog wel gebruikt worden wanneer ik ziek ben? Of wanneer een familielid ziek is?
Laat de moedermelkbank weten wanneer u of een familielid ziek is. Het is mogelijk dat u tijdelijk moet stoppen met het donoren van uw melk.
Mijn baby is 6 maanden oud. Kan ik nog steeds melk doneren?
Wanneer uw baby 6 maanden of ouder is kunt u uw melk nog steeds doneren. Momenteel mogen moeders tot 2 jaar na geboorte blijven doneren. Het is echter niet de bedoeling dat u langdurig exclusief voor de melkbank kolft, terwijl uw eigen kind uw melk niet meer krijgt (dit kan wel tijdelijk in een afbouw- overgangsfase).
Is het mogelijk dat ik de baby’s die mijn melk ontvangen, kan ontmoeten?
Vanwege privacy redenen is het niet mogelijk dat u contact heeft met de ziekenhuisafdeling, of de kinderen of de familie te zien krijgt. Wij informeren u via de website en foldermateriaal wat er met uw melk gebeurt en waar het heen gaat. Welke baby’s uw melk hebben ontvangen blijft anoniem. Andersom blijft u ook anoniem voor de ouders of afdeling van het kindje wat donormelk krijgt. .
Hoe komt het dat sommige moeders van prematuur geboren zuigelingen geen of te weinig moedermelk produceren?
Het is het beste wanneer baby’s de melk van hun eigen moeder krijgen. Dit is niet altijd mogelijk, omdat er moeders zijn die:
niet onmiddellijk voldoende melk voor hun baby hebben
- veel stress hebben doordat hun kind te vroeg geboren en ziek is. Dit kan het op gang brengen
van moedermelk productie belemmeren. zelf ziek zijn
bepaalde medicijnen nodig hebben die niet veilig zijn in combinatie met borstvoeding
Voor hun baby’s kan donormelk een uitkomst bieden.
Waarom krijgt donormelk de voorkeur boven kunstvoeding?
Het is bekend dat moedermelk de groei en ontwikkeling van baby’s optimaal ondersteunt. Dit geldt speciaal voor te vroeg geboren baby’s op de Intensive Care Neonatologie. Moedermelk wordt beter verdragen door het onrijpe maag-darmkanaal dan kunstvoeding, waardoor er optimale opname van voedingstoffen plaatsvindt. Daarnaast komen er minder infecties voor (waaronder een ernstige darminfectie; Necrotiserende Enterocolitis) bij moedermelk gevoede baby’s dan bij baby’s die kunstvoeding ontvangen. Ook zijn er aanwijzingen dat moedermelk in vergelijking met kunstvoeding bij prematuur geboren kinderen ook bijdraagt aan een betere longfunctie en een betere ontwikkeling van de hersenen. Hoewel eigen moedermelk nog beter is dan donormelk, hebben diverse studies laten zien dat donormelk ook een deel van de complicaties na een vroeggeboorte kan helpen voorkomen, in vergelijking met kunstvoeding.
Alle internationale richtlijnen rondom de zorg voor ernstig te vroeg geboren kinderen, raden dan ook aan om - indien er onvoldoende eigen moedermelk is - donormelk als alternatief te geven.
Doen jullie ook onderzoek met mijn melk?
Uw melk wordt vooral gebruikt voor de zorg van pasgeborenen in het ziekenhuis. Tegelijkertijd willen we de zorg voor te vroeg geboren kinderen blijven verbeteren. In het standaard bewerkingsproces en de kwaliteitscontroles blijven vaak kleine restjes melk over. Soms hebben we een onderzoeksvraag, welke we kunnen beantwoorden met deze melk. In plaats van deze restjes weg te gooien, kunnen we er dus nuttig werk mee doen. Heel zelden hebben we ook wel eens iets meer melk nodig gehad voor een onderzoeksvraag. In hele bijzondere gevallen kan er dan bijvoorbeeld 10 ml melk apart bewaard worden voor onderzoek. Dit is echter echt een uitzondering, bijna altijd gaat het alleen om echte restjes. Daarnaast willen we soms ook bepaalde gegevens van de donor aan de melk koppelen, zoals bijvoorbeeld hoeveel maanden geleden u bevallen bent of andere gegevens die vanuit de screening bij de moedermelkbank bekend zijn. Deze gegevens worden echter altijd gecodeerd, en nooit gekoppeld met uw direct herleidbare persoonsgegevens zoals naam, adres, of geboortedatum. Bij aanmelding als donor aan de moedermelkbank, vragen wij u of u bezwaar hebt tegen deze procedure. U kunt altijd zonder opgaaf van reden bezwaar maken. Als u akkoord bent met eventueel gebruik voor onderzoek, dan zijn wij u zeer dankbaar, want mogelijk kunnen wij er nuttige informatie uit halen en andere kinderen helpen. Onderzoek is echter nooit het hoofddoel van melkdonatie aan de moedermelkbank.
Word ik betaald voor donatie en moet ik zelf kosten maken?
U wordt niet betaald voor donatie; het donoren van uw moedermelk is geheel vrijwillig. U hoeft ook niets zelf te betalen, bijvoorbeeld de keuring bij Sanquin, de reiskosten naar Sanquin, de flesjes, de koerier en dergelijke worden door ons betaald. Wij kunnen u echter niet helpen bij de aanschaf van kolf apparatuur en andere kolfmaterialen (maar dus wel de flesjes waar de melk in mag).
Is het een probleem wanneer ik gevaccineerd wordt?
Indien u tijdens uw donatie periode een vaccinatie krijgt, vragen wij u om contact op te nemen met de Moedermelkbank. Over het algemeen is er geen bezwaar, en vaak juist heel fijn omdat de afweerfunctie van de melk daarmee nog beter wordt.
Zijn al mijn vertrouwelijke gegevens opvraagbaar door iemand?
Het doneren van moedermelk is anoniem, belangeloos en vrijwillig. Het keuringsgesprek met de arts van Sanquin is vertrouwelijk, uw eventuele partner kan niet bij het gesprek aanwezig zijn. De gegevens van deze keuring en uw persoonlijke gegevens, zoals naam, adres, woonplaats, worden uiteraard vertrouwelijk behandeld. Ze zijn alleen bekend binnen Sanquin en de moedermelkbank. Gegevens worden niet zonder uw toestemming aan derden gegeven, ook niet aan andere artsen. De gedoneerde melk is niet voorzien van uw naam waardoor bijvoorbeeld ouders, artsen en verpleging niet kunnen zien van wie de melk afkomstig is. Er wordt gebruik gemaakt van codes; alleen medewerkers van de moedermelkbank kunnen zien welke donor bij welke code hoort.
Waarom worden vrouwen die tussen 1-1-1980 en 31-12-1996 langer dan 6 maanden in het Verenigd Koninkrijk geweest zijn uitgesloten?
De reden daarvoor is het verhoogd voorkomen van de ziekte van Creutzfeldt-Jakob in het Verenigd Koninkrijk. Ook wanneer u lange tijd in het Verenigd Koninkrijk bent geweest is de kans dat u besmet bent met de ziekte van Creutzfeldt-Jakob zeer gering. In Nederland is er bij één patiënt de diagnose gesteld. Dit was in mei 2005. Er zijn tot dusver geen gevallen bekend waarbij deze ziekte is overgebracht via moedermelk, inclusief donormelk. Wel kan deze aandoening via een bloedtransfusie overgedragen worden. Omdat wij (nog) niet volledig uit kunnen sluiten dat deze aandoening niet via moedermelk wordt overgedragen hanteren wij ten aanzien van dit punt dezelfde regels als de bloedbank.