Stimulatiefase voor het invriezen van eicellen of embryo’s voorafgaand aan een (kanker-)behandeling

Wat is de stimulatiefase?

Het doel van de stimulatiefase is meerdere eiblaasjes (follikels) te laten uitrijpen, bijvoorbeeld 5 of 10. Dit gebeurt met het hormoon gonadotrofine (=Puregon® of Fostimon®). Door middel van hormoonbepalingen in uw bloed en vaginale echo’s wordt de groei van de follikels (waarin de eicellen zich bevinden) gecontroleerd. Zodra de hormonen in uw bloed voldoende gestegen zijn en de follikels groot genoeg zijn, wordt een ander hormoon, triptoreline (= Triptofem®) toegediend. Dit hormoon zorgt voor de rijping van de eicellen. Deze folder beschrijft de gang van zaken bij de stimulatie met gonadotrofines.

Waar vindt de stimulatie plaats en wie voert de stimulatie uit?

De hormoonbepalingen in uw bloed worden uitgevoerd door het laboratorium op Q-0. De vaginale echo’s worden in het Centrum voor Voorplantingsgeneeskunde (CVV) gemaakt door een IVF-arts of gynaecoloog (in opleiding). De prikinstructies worden gegeven door de verpleegkundige.

Hoe spreekt u een stimulatie af?

Tijdens het startgesprek:

• Er wordt een vaginale echo gemaakt. Wij adviseren u een vrij lege blaas te hebben ten tijde van de echo. Er zijn toiletten in de wachtkamer. Er wordt gekeken of de eierstokken er normaal uitzien.
• Het moment waarop u de menstruatie verwacht besproken. Als u ‘de pil’ (bijvoorbeeld microgynon 30) gebruikt zal besproken worden wanneer u hiermee moet stoppen.
• Uitleg over het medicatieschema.
• Wij adviseren u als u gemeenschap hebt tijdens de behandeling, dit altijd beschermd te doen met condooms om te voorkomen dat u zwanger wordt.
• Tekenen van de bewaarovereenkomst eicellen of embryo’s en de wilsbeschikking.
• Tekenen van een toestemmingsformulier om gegevens van een eventuele toekomstige bevalling en kind op te vragen bij uw behandelend verloskundige, gynaecoloog of kinderarts.
• Tekenen van een toestemmingsformulier om mee te doen aan wetenschappelijk onderzoek.

Aansluitend aan het startgesprek:

• Krijgt u een prikinstructie van de verpleegkundige om u het injecteren van de gonadotrofines (Puregon® of Fostimon®) aan te leren. U krijgt een instructie mee over het bewaren, klaarmaken en zetten van de injecties. Deze zijn ook na te lezen op www.amc.nl/cvv. Als u Puregon® gaat gebruiken krijgt u een hervulbare pen mee. De naalden krijgt u via de apotheek evenals een naaldenbeker.
• U gaat bloedprikken op het laboratorium op Q-0. U wordt getest op HIV en Hepatitis B en C en eventueel HTLV in verband met de opslag van de eicellen of embryo’s. Als het onduidelijk waar u zich in de menstruatie cyclus bevindt, dan worden hormoonwaarden in het bloed bepaald.
• In het geval van borstkanker krijgt u bloedformulieren mee voor hormoonbepalingen bij de volgende echo’s.

Het afspreken van de eerste echo nadat u gestart met de stimulatie:

Afhankelijk van uw cyclus wordt de stimulatie ingepland. Het kan zijn dat we uw menstruatie niet afwachten en al starten met de stimulatie. De afspraak voor de eerste echo wordt dan al gemaakt na het startgesprek. Als de stimulatie start na uw menstruatie kunt u hieronder lezen hoe u de eerste afspraak in kan plannen.

Op de eerste dag van uw menstruatie (dit is de eerste dag wanneer u helder rood bloedverlies hebt), geeft u per e-mail (cvv@amc.nl) de volgende gegevens aan ons door:

• De vermelding dat het om het invriezen van eicellen of embryo’s in verband met kanker gaat;
• Uw patiëntnummer, (meisjes)naam, initialen en geboortedatum;
• De eerste dag van uw laatste menstruatie.

In het weekend wordt de email van het CVV tot 12:00 uur gelezen. Als u niet in de gelegenheid bent om in het weekend te mailen, dan kunt u het volgende doen:

• Als de menstruatie op vrijdagavond begint, dan belt u ons zaterdag tussen 10.00 en 10.30 uur (tel. 020-5669111). U vraagt dan naar het dienstsein van het CVV. Wij maken dan een afspraak voor u op woensdag.
• Als de menstruatie op zaterdag begint, dan belt u ons zondag tussen 10.00 en 10.30 uur (tel. 020-5669111). U vraagt dan naar het dienstsein van het CVV. Wij maken dan een afspraak voor u op donderdag.
• Als de menstruatie op zondag begint, dan mailt u op maandagochtend of u belt u ons maandag op de reguliere tijden. Wij maken dan een afspraak voor u op vrijdag.

U krijgt een afspraak voor een vaginale echo. Dit is in de regel op de 6e dag van de menstruatie, dit is de 5e dag dat u gonadotrofines (Puregon® of Fostimon®) prikt.

Indien u in verband met vervolgonderzoeken of behandeling voor uw kanker echt niet op deze dag kunt komen, geef dit dan aan ons door. Dan maken we een afspraak voor u de dag erna (stimulatiedag 6).

Wat moet u doen voorafgaand aan een stimulatie?

U moet de volgende medicijnen in huis hebben voordat u gaat menstrueren:

• Gonadotrofines
  • ampullen Puregon® met losse pen; of:
  • doosjes met ampullen Fostimon® en spuitjes oplosvloeistof;
• 8 wegwerpspuiten Orgalutran® of doosjes met ampullen Cetrotide® en spuitjes oplosvloeistof;
• 2 wegwerpspuiten Triptofem®.

Hoe vindt de stimulatie plaats?

Start van de stimulatie

Afhankelijk van uw cyclus wordt de stimulatie ingepland. Het kan zijn dat we uw menstruatie niet afwachten en al starten met de stimulatie. Op de 2e dag van uw menstruatie (dit is de 2e dag wanneer u helder rood bloedverlies hebt) start u met de gonadotrofine injecties. U injecteert uzelf dagelijks tussen 18.00 en 21.00 uur, elke dag op hetzelfde tijdstip.

Vervolg echo’s

De eerst volgende echo is op stimulatiedag 5 (of 6). Bij elke echo laat u voor 11.00 uur bloedprikken in het laboratorium op Q-0. Bij de vervolg echo’s wordt gekeken hoeveel eiblaasjes er groeien en wat de gemiddelde grootte is. Gemiddeld heeft u 3 tot 5 vervolg echo’s.

U start op stimulatiedag 5 (of 6) met Orgalutran® om een eigen eisprong te voorkomen. U prikt vanaf deze dag dus 2 medicijnen, elke dag rond hetzelfde tijdstip (tussen 18.00 en 21.00 uur).

Hormoonbepaling in het bloed (oestrogeen = E2)

In het geval van borstkanker wordt er oestrogeen (E2) in het bloed bepaald. U krijgt een formulier en laat voor 11.00 uur in het laboratorium op Q-0 bloed prikken. In het weekend is het laboratorium gesloten en neemt de verpleegkundige aansluitend aan de echo bloed bij u af.

Voorraad medicatie

U krijgt standaard medicatie voorgeschreven voor 12 dagen. Zorg tijdig voor een nieuw recept, zodat u niet zonder komt te zitten.

Einde van de stimulatie

Na de vermoedelijk laatste echo krijgt u van de verpleegkundige:

• een prikinstructie Triptofem®;
• de folder eicelpunctie om u voor te bereiden op te punctie;
• indien van toepassing een formulier om sperma in te leveren op de dag van de eicelpunctie.

Hoe spreekt u de eicelpunctie af?

Als de hormoonwaarden in het bloed voldoende gestegen zijn en de eiblaasjes groot genoeg zijn, belt de verpleegkundige belt u ‘s middags tussen 14:00 en 16:00 uur en geeft u de datum en het tijdstip dat u 2 injecties Triptofem® gaat spuiten. Ook spreekt zij de datum en het tijdstip van de eicelpunctie af. U zorgt ervoor dat u het formulier eicelpunctie (zie bijlage bij deze folder) voor u heeft en mee kunt schrijven. Zij geeft u per dag de tijdstippen door wanneer u wat moet doen. Aan het einde van de telefonische instructie leest u het ingevulde formulier aan de verpleegkundige ter controle voor.

Na de eicelpunctie

• Na de eicelpunctie krijgt u mondelinge en schriftelijke instructies mee. In het geval van invriezen van eicellen krijgt u op de dag van de eicelpunctie ’s middags van de verpleegkundige telefonisch te horen of en hoeveel eicellen er zijn ingevroren. In het geval van het invriezen van embryo’s worden deze indien geschikt, vier dagen na de eicelpunctie ingevroren. U krijgt een belafspraak om te horen of en hoeveel embryo’s zijn ingevroren.
• Indien er nog voldoende tijd is voor een 2^e cyclus, krijgt u een afspraak om dit te bespreken en in te plannen.
• Indien uw (kanker-)behandeling is afgerond en u nog vragen hebt over de behandeling die u bij ons hebt ondergaan, dan bent u welkom om dit te bespreken in een consult.

Psychische belasting

Het is wisselend hoe vrouwen de combinatie van kanker met een eicelstimulatie ervaren. Sommige vrouwen putten er kracht uit door bezig te zijn met een behandeling gericht op een leven na kanker. Voor anderen geeft deze combinatie soms extra spanning. Daarnaast kunt u zich door de dosis hormonen kwetsbaarder gaan voelen, soms emotioneler of prikkelbaarder. Het is dus helemaal niet ongebruikelijk dat u eens stevig ruzie krijgt thuis of met uw omgeving (familie of werk). De combinatie met de kankerbehandeling kan een bron van stress vormen. Dit zijn situaties die wij regelmatig tegenkomen.

Als u eens behoefte heeft om daarover te praten of vragen te stellen kan dat altijd. De verpleging en de artsen van het CVV weten dat dit een zware tijd voor u kan zijn. U kunt ook een afspraak maken met de speciaal aan het CVV verbonden counselor. Dan kunt u in rustigere omstandigheden de zaken op een rijtje zetten en handvatten krijgen om beter met uw situatie te leren omgaan. Ook contact met lotgenoten kan helpen.

Vragen

Hebt u nog vragen en/of opmerkingen, dan kunt u contact opnemen met het Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde, tel. 020-5664287 (tijdens werkdagen tussen 9.00 en 11.00 uur en 14.00 en 16.00 uur). Vermeld altijd uw (meisjes)naam, initialen, patiëntnummer en geboortedatum.

Overzicht behandeling

Formulier Eicelpunctie