Nazorg na operatie niet-ingedaalde zaadbal

Uw zoon is patiënt bij de afdeling kinderurologie van het Emma kinderziekenhuis van het Amsterdam UMC. Kinderzorg vindt alleen plaats op de locatie AMC-Meibergdreef. In het Amsterdam UMC worden medisch specialisten opgeleid. Zij doen zelfstandig spreekuren en nemen deel aan operatieve behandelingen. Hierdoor kan het voorkomen dat u voor uw zoon een afspraak krijgt bij een uroloog in opleiding. Hij of zij werkt zelfstandig, maar altijd onder verantwoordelijkheid van de kinderuroloog. Als u het op prijs stelt een kinderuroloog te spreken, dan kunt u dit aangeven als u een afspraak maakt. Indien mogelijk proberen wij met uw wens rekening te houden.

Niet ingedaalde zaadbal (niet scrotale testis)

Uw zoon wordt behandeld voor een niet ingedaalde zaadbal. Zes maanden na de geboorte horen de zaadballen vanuit de buikholte in de balzak te zijn gedaald. Bij uw zoon is dat niet gebeurd. Bij veel jongens kan de bal worden gevoeld maar bij een aantal is de bal niet te vinden. Er kan echografisch onderzoek worden gedaan maar dit is niet nodig en vaak niet betrouwbaar.

Niet ingedaalde zaadbal (rechts op het plaatje)

De positie van de bal in de lies of in de buik is ongunstig voor de ontwikkeling van de vruchtbaarheid. Daarnaast kan een tumor in de bal niet tijdig gevoeld worden. Jongens met een niet ingedaalde zaadbal hebben een hogere kans op kanker in de bal. Het in de balzak brengen vóór de puberteit verlaagt deze kans maar die kans blijft licht verhoogd. U hoeft zich hierom geen zorgen te maken. Kanker van de bal is heel zeldzaam en heel goed te behandelen mits het vroeg wordt opgespoord. Het komt vooral voor bij jong volwassen mannen en zeer zelden op de kinderleeftijd. Behalve verlaging van deze kans zorgt een operatie ervoor dat de bal in de balzak komt te liggen zodat die veel beter voelbaar is dan in de lies. Daardoor kan een hard stukje in de bal wat misschien kanker zou kunnen zijn, tijdig worden gevonden en behandeld.

Het is daarom verstandig om de zaadbal op te sporen en in de balzak te brengen middels een operatie. Bij sommige jongens is de zaadbal niet aangemaakt of, soms al voor de geboorte, verschrompeld. Een operatie kan dat natuurlijk niet verbeteren maar het is erg belangrijk om met zekerheid vast te stellen dat er dan geen bal aan die kant is.

De operatie

De ingreep vindt onder narcose plaats. De anesthesist informeert u over de narcose en de pijnbestrijding na de ingreep.

Soms blijft een jongen na deze operatie een nachtje in het ziekenhuis op de kinderafdeling. Een van de ouders kan dan bij hem blijven. De meeste jongens kunnen echter op de dag van operatie al weer naar huis.

Voor de operatie

De dag voor de operatie hoort u van de afdeling "Dagcentrum” wanneer en wat uw zoon voor de operatie nog mag eten en drinken. Verder is geen speciale voorbereiding nodig.

Een van de ouders mag bij het in slaap brengen aanwezig zijn. Als uw zoon in het ziekenhuis komt krijgt hij een pleister met een verdovende crème op mogelijke prikplekken op de hand en/of voet. Hij voelt dan de prik van het infuus minder. Via medicijnen in het infuus wordt hij dan onder narcose gebracht. Soms lukt het prikken niet goed. De anesthesist zal dan uw zoon in slaap brengen met een kapje.

Als uw zoon slaapt gaat u terug naar het dagziekenhuis of de afdeling. De operatie duurt tussen de 45 en 90 minuten maar met het in slaap maken, weer wakker laten worden en het vervoer naar de uitslaapkamer ziet u uw zoon pas na 1,5 tot 2 uur terug op de uitslaapkamer.

Hoe verloopt de operatie

De ingreep bij uw zoon kan op 2 manieren plaatsvinden.

• De kinderuroloog heeft de zaadbal gevoeld in de lies. In de lies wordt een sneetje gemaakt. De zaadbal wordt opgezocht en via een 2^e sneetje in de balzak vastgezet. De wond wordt meestal onderhuids gehecht met oplosbare hechtingen. Op de wond komt een pleister afgeplakt. Deze ingreep duurt in totaal ongeveer 60 minuten.
• De zaadbal is niet gevoeld. De kinderuroloog zal dan een kijkoperatie (laparoscopie) uitvoeren bij uw zoon. Voor een laparoscopie wordt een kijkertje gebruikt. Dit is een lange dunne buis met aan het uiteinde een camera. Via een gaatje in of onder de navel kan worden gekeken of en waar de zaadbal in de buikholte zit. Deze operatie kan 60-90 minuten duren. Ook deze wonden worden onderhuids gehecht.

Bij een bal in de buikholte is het soms niet mogelijk deze met één operatie naar de balzak te brengen. De bloedvaten zijn daarvoor soms te kort. Om lengte te winnen, wordt de hoofdvaatvoorziening van de bal gekliefd. De zaadbal moet dan overleven op zijn reserve-vaatvoorziening langs de zaadleider, die zich verder moet ontwikkelen. Soms kan dit in 1 operatie, soms moet dit in 2 keer. In het laatste geval zal ongeveer 6 maanden na de eerste ingreep een tweede operatie worden uitgevoerd. Na deze moeilijke operaties is de kans dat de testikel te weinig bloedvoorziening over houdt en afsterft ongeveer 25%.

Soms is er geen zaadbal te vinden of is er een klein verschrompeld zaadballetje. In het laatste geval zal de kinderuroloog ervoor kiezen om dat restje weg te nemen.

Na de operatie

Als uw zoon wat bijgekomen is op de uitslaapkamer mag hij naar het dagziekenhuis of de afdeling. Als hij gegeten en gedronken heeft en een plas heeft gedaan mag hij meestal met ontslag. Sommige jongens blijven een nacht in het ziekenhuis opgenomen. Uw arts zal voordat u vertrekt met u bespreken hoe de operatie is gegaan en instructies geven voor de nazorg thuis.

Eenmaal weer thuis kan uw zoon 3 tot 7 dagen last hebben van de ingreep. Oudere jongens hebben langer last. Tijdens de eerste 3 dagen is het te adviseren uw zoon tegen de pijn op vaste tijden een paracetamol zetpil, te geven. Afhankelijk van de leeftijd kunt u de dosering aanhouden zoals in onderstaand schema is aangegeven.

De anesthesist schrijft vaak nog een recept voor aanvullende pijnmedicijnen als de paracetamol niet genoeg zou zijn. Gelukkig is het zelden nodig om die medicijnen óók te geven.

Na 3 dagen is paracetamol op vaste tijden meestal niet meer nodig maar

mocht uw zoon nog wat pijn hebben, dan kunt u nog een zetpil geven als u dat nodig vindt.

Afhankelijk van de ingreep komt uw zoon na enkele weken of na 3-6 maanden voor controle op de polikliniek Kinderurologie. Hiervoor krijgt u thuis een brief met de datum en tijd.

U dient contact op te nemen met het ziekenhuis als uw zoon veel bloed verliest, als uw zoon koorts krijgt (meer dan 38,5˚ C) of als de wond rood wordt. De telefoonnummers vindt u onder het kopje ‘Informatie’ in deze folder.

Veel gestelde vragen

Gaat de hechtpleister er vanzelf af?

Meestal zal de pleister er in bad of onder de douche vanzelf af gaan en hoeft er geen nieuwe pleister meer op. Is de pleister er na 5 dagen niet afgegaan, dan kunt u de pleister er zelf afhalen. Alle hechtingen lossen vanzelf op. Dat duurt minstens 14 dagen.

Mag mijn zoon in bad of onder de douche?

Ja, maar laat uw zoon de eerste 2 weken niet te lang in bad of onder de douche, maximaal 10 minuten.

Mag mijn zoon weer alles doen na de operatie?

De eerste paar dagen heeft uw zoon wat last van de ingreep. Maar in principe kan uw zoon in en om het huis weer alles zelf doen. Spelen in de speeltuin, trampoline springen, fietsen (ook op een loopfiets) en sporten wordt afgeraden gedurende twee weken.

Mag mijn zoon naar de kinderopvang of crèche ?

Na drie dagen zou hij weer naar de crèche kunnen. Behalve iets vaker luiers verschonen en misschien nog paracetamol geven is er geen speciale verzorging nodig. Veel crèches willen kinderen kort na een operatie liever niet verzorgen. Het is verstandig om dit vóór de operatiedatum te overleggen.

Wanneer mag hij weer zwemmen?

Uw zoon mag tot 2 weken na de ingreep niet zwemmen. In het meeste zwembadwater zit chloor en dat is niet goed voor het genezingsproces.

Hoe zit het met sporten?

Is uw zoon in de leeftijd dat hij op een sport zit, dan mag hij 2 weken niet sporten. Dit is om uw zoon te beschermen tegen harde ballen bij sporten zoals bij voetbal, hockey enzovoorts.

Mag hij mee doen aan gym op school?

Ook hier geldt dat uw zoon 2 weken niet mee kan doen aan schoolgym.

Is mijn zoon nu minder vruchtbaar?

De kans op schade aan de bloedvaten van het balletje of aan de zaadleider door de operatie is erg klein. Wel kan een balletje in aanleg van mindere kwaliteit zijn. Een operatie zal dit niet verbeteren, maar verdere verslechtering wordt mogelijk voorkomen. Mist uw zoon een zaadbal dan kan hij later misschien minder vruchtbaar zijn maar in de praktijk hebben mannen met maar 1 zaadbal nauwelijks minder kans op vaderschap dan mannen met 2 zaadballen.

Is het erfelijk?

Nee, een niet ingedaalde zaadbal is niet erfelijk.

Informatie

Als u zich ongerust maakt of vragen heeft over diagnose, onderzoek of behandeling van uw zoon, kunt u uw vraag stellen via Mijn dossier (Amsterdam UMC locatie AMC-mijn Dossier) of telefonisch contact opnemen met het EKZ afsprakenbureau: 020-5668000.

Voor spoedeisende zaken kunt u het ziekenhuis op de volgende manier bereiken:

binnen kantooruren belt u 020-5668000, buiten kantoren belt u 020-5669111 en vraagt u naar de dienstdoende assistent kinderurologie.

Als u nog vragen heeft n.a.v. deze folder, dan kunt u deze stellen bij het volgende poli bezoek of via Mijn Dossier.

Website

Voor deze en andere gegevens kunt u ook terecht op de website van de kinderurologie.

https://www.amc.nl/web/kind-heeft-een-afspraak/kinderurologie-1/kinderurologie-kinderpolikliniek.htm

Tot slot

Deze folder bevat algemene informatie. Het is bedoeld als extra informatie naast het gesprek met uw behandelend arts.