Wat zijn resistente bacteriën?

Ieder mens draagt bacteriën bij zich en een groot deel daarvan doet nuttig werk. De bacteriën in de darmen helpen bijvoorbeeld ons voedsel te verteren. De bacteriën op onze huid houden schadelijke indringers tegen. Soms kunnen bacteriën echter een infectie veroorzaken die bijvoorbeeld blaasontsteking of longontsteking veroorzaakt. Infecties veroorzaakt door bacteriën worden behandeld met verschillende antibiotica. Antibiotica zijn medicijnen die bacteriën doden of de groei ervan remmen. Het komt voor dat bacteriën ongevoelig (resistent) worden voor een aantal antibiotica. Dat betekent dat de gangbare antibiotica niet helpen bij een infectie met deze bacterie. Deze resistente bacteriën worden ook wel Bijzonder Resistente Micro-Organismen (BRMO) genoemd.

Hoe kom je aan BRMO?

In Nederland komen BRMO, ten opzichte van het buitenland, nog weinig voor. Een besmetting met BRMO is niet altijd te voorkomen omdat er verschillende bronnen kunnen zijn. Een BRMO kan verspreid worden door intensief contact en/of via voorwerpen. Op plekken waar veel antibiotica worden gebruikt is de kans groter dat je BRMO oploopt. Er zijn verschillende manieren waarop je BRMO ‘drager’ kan worden:

  • Als je in het verleden vaak (diverse soorten) antibiotica hebt gebruikt.
  • Als je in een buitenlands ziekenhuis gelegen hebt (daar komen vaker resistente bacteriën voor).
  • Als je werkt in de intensieve veehouderij.
  • Als je onder minder hygiënische omstandigheden gereisd hebt.
  • Door een (nu nog) onduidelijke oorzaak.

Word je ziek van BRMO?

Van bacteriën hoef je niet ziek te worden, ook niet van BRMO. Als een BRMO een infectie veroorzaakt, word je daar in principe niet zieker van dan van een infectie veroorzaakt door een goed ‘gevoelige’ bacterie. De infectie kan echter wel moeilijk(er) te bestrijden zijn omdat er minder werkzame antibiotica beschikbaar zijn. Zolang u geen infectie met BRMO heeft, merkt u er niets van dat u de bacterie bij u draagt. Dit heet dragerschap. Het is dan ook niet nodig om dragerschap zonder infecties te behandelen. Het is mogelijk dat je de bacterie vanzelf kwijtraakt.

Welke soorten BRMO zijn er?

Er zijn meerdere soorten BRMO. BRMO worden vaak afgekort. Voorbeelden zijn:

  • Multiresistente-bacterie (Quinolonen & Aminoglycosiden)
  • ESBL-bacterie (Extended Spectrum Beta-Lactamase)
  • CPE-bacterie (Carbapenemase Producerende Enterobacter)
  • VRE-bacterie (Vancomycine Resistente Enterokok)
  • MRSA (Methicilline Resistente Staphylococcus Aureus)
  • Overige bacteriën, bijvoorbeeld: Acinetobacter

Multiresistente-, ESBL-, CPE- of VRE-bacterie

De BRMO die u bij u draagt, komen vooral in de darmen voor. Bij gezonde mensen zorgen deze bijna nooit voor klachten. Zij kunnen echter infecties, zoals urineweginfecties of bloedbaaninfecties, veroorzaken die niet te behandelen zijn met de gebruikelijke antibiotica. Met name in het ziekenhuis vormen infecties veroorzaakt door deze bacteriën een probleem.

MRSA-bacterie

De MRSA bacterie die u bij u draagt, komt vooral op de huid voor. Als de MRSA bacterie een infectie veroorzaakt, is de infectie lastiger te behandelen. Gelukkig kan de MRSA bacterie wel geremd of gedood worden met specifieke antibiotica. Ook als u drager bent van de MRSA bacterie en u heeft verder geen klachten, kan uw behandelend arts besluiten om de MRSA bacterie wel te behandelen.

Acinetobacter-bacterie

De Acinetobacter-bacterie is een bacterie die bij 25% van de bevolking op de huid voorkomt. Bij gezonde mensen zorgt deze bacterie bijna nooit voor klachten. In sommige gevallen kan de Acinetobacter bacterie echter infecties (bijv. wondinfecties) veroorzaken na operaties.

Hoe is verspreiding in het ziekenhuis te voorkomen?

Bacteriën verplaatsen zich meestal door direct contact en/of via voorwerpen. Ze verplaatsen zich meestal niet door de lucht. Om verspreiding van bacteriën naar andere patiënten te voorkomen, worden algemene hygiënemaatregelen toegepast. Met name een goede (hand)hygiëne is belangrijk. Soms zijn er echter aanvullende maatregelen nodig om verspreiding van BRMO te voorkomen. Ziekenhuismedewerkers dragen dan beschermende kleding (schort en handschoenen) bij het verzorgen van de patiënt. Zo nodig wordt de patiënt op een eenpersoons-kamer verpleegd.

Zijn er beperkingen voor het bezoeken van een patiënt met BRMO?

Tijdens uw opname kunt u gewoon bezoek ontvangen. Ook zwangere vrouwen en kinderen kunnen u bezoeken. Uw bezoek dient zich eerst te melden bij de verpleegkundige. Bezoekers wordt gevraagd om eventuele andere visites in het ziekenhuis eerst af te leggen en pas daarna naar u toe te komen. Het bezoek moet bij het verlaten van de kamer handhygiëne toepassen en daarna meteen het ziekenhuis verlaten.

Zijn er extra maatregelen nodig in de thuissituatie?

Thuis hoeven er geen speciale maatregelen genomen te worden. Als u BRMO-drager bent, kunt u gewoon naar uw werk, naar school of op bezoek bij vrienden en familie. Indien er gebruik gemaakt wordt van thuiszorg, fysiotherapie of andere zorg is dat geen probleem. De basishygiëne die de gezondheidsmedewerkers altijd al moeten toepassen, is voldoende om verspreiding naar andere patiënten te voorkomen. Gezinsleden hoeven geen extra maatregelen te nemen.

  • Wordt u opgenomen in een andere zorginstelling en weet u dat u BRMO-drager bent? Meld dit bij de instelling, medewerkers kunnen mogelijk extra maatregelen nemen.
  • Werkt u of uw huisgenoot in een ziekenhuis, verpleeghuis of heeft 1 van u een ander verzorgend beroep? Overleg dan met de arbodienst of deskundige infectiepreventie van uw werk of dat van uw huisgenoot.

Zijn er nog verdere vragen?

Voor vragen of eventuele problemen kunt u terecht bij de behandelend arts en bij de verpleegkundige.