BPPD patiëntinformatie en oefeningen

Uw arts vermoedt dat u last heeft van Benigne Paroxysmale Positie Duizeligheid (BPPD). Door gerichte behandeling door uw arts en het zelf uitvoeren van specifieke oefeningen kunt u ervoor zorgen dat uw klachten verminderen of verdwijnen.

Waarom wordt u behandeld?

In deze folder kunt u de belangrijkste zaken nog eens rustig nalezen. Het is goed daarbij te bedenken dat het gaat om algemene informatie: omstandigheden en ervaringen kunnen van patiënt tot patiënt verschillen. U kunt lezen wat BPPD is, hoe u zich voorbereidt, wat de behandeling en de oefeningen inhouden en welke stappen na de behandeling van belang kunnen zijn.

Wat is BPPD?

BPPD is de afkorting van:

• Benigne: goedaardig of ongevaarlijk
• Paroxismale: in aanvallen optredend
• Positie: bij houdingsverandering
• Duizeligheid

Dat wil dus zeggen: een in aanvallen optredende, positie afhankelijke ongevaarlijke duizeligheid. De duizeligheid wordt uitgelokt als u een specifieke beweging met uw hoofd maakt, zoals vooroverbuigen, omrollen in bed op uw zij, of als u naar boven kijkt. De duizeligheid houdt kort aan, meestal niet langer dan een minuut. U ervaart dit als ‘draaiduizeligheid’: de wereld draait om u heen of u draait in de stilstaande wereld. De draaiduizeligheid kan heftig zijn en soms zelfs leiden tot een valpartij.

Wat is de oorzaak van BPPD?

In elk oor bevindt zich een evenwichtsorgaan. De informatie uit deze twee evenwichtsorganen samen wordt via de evenwichtszenuwen naar de hersenen gestuurd. Het evenwichtsorgaan bestaat uit drie cirkelvormige kanaaltjes (ook wel booggangen genoemd), die gevuld zijn met een stroperige vloeistof. In de booggangen bevinden zich de evenwichtscellen, die bedekt zijn met kleine steentjes, de zogenaamde kristallen. BPPD wordt veroorzaakt door het losliggen van deze kristallen die samenklonteren in de vloeistof.

rotsbeen

Dit kan gebeuren na een hersenschudding of een harde klap tegen het hoofd, maar ook na een griep of oorontsteking. In de helft van de gevallen wordt geen oorzaak gevonden.

Door deze losliggende kristallen, geven de evenwichtscellen van het aangedane evenwichtsorgaan de verkeerde informatie door. Deze informatie is tegenstrijdig met de informatie die het goede evenwichtsorgaan (en de ogen) doorgeeft. De hersenen trachten dit te corrigeren; dit ervaart u als duizeligheid. Bij het merendeel van de patiënten gaan de klachten binnen 4 weken spontaan over. Is dit niet het geval, dan zijn er verschillende behandelmethoden mogelijk.

Bron: folder UMC Utrecht

Hoe bereidt u zich voor op de behandeling?

Medicijngebruik

Als u medicijnen gebruikt, dan kunt u die gewoon blijven gebruiken. Dit heeft geen invloed op de oefeningen.

Eten/drinken

Voor de oefeningen mag u gewoon eten en drinken. Als u snel misselijk wordt door de duizeligheid, is het raadzaam de oefeningen ongeveer anderhalf uur na het eten uit te voeren.

Hoe gaan de oefeningen in zijn werk?

Er zijn verschillende oefeningen waarmee uitgezocht kan worden in welk kanaal het probleem zit. Deze oefeningen worden ook gebruikt voor de behandeling van zowel horizontale als verticale duizeligheidklachten. De meest gebruikte is de zogenoemde ‘Epley-manoeuvre’, waarbij de patiënt snel achterover wordt gekanteld. Deze oefening kan veilig en effectief toegepast worden bij patiënten van alle leeftijden. Frequente herhaling van de oefening herstelt uiteindelijk de BPPD bij ongeveer 80% van de patiënten. Men voelt altijd een verandering na de behandeling (soms is dit klein )wanneer dit niet gebeurt is advies terug te gaan naar gespecialiseerd fysiotherapeut!

Zijn er ook medicijnen of operaties tegen BPPD?

Nee, van medicijnen is geen effect aangetoond in wetenschappelijke studies. Een operatie is slechts in zeer uitzonderlijke gevallen zinvol.

Wat kunt u doen als uw klachten blijven?

In sommige gevallen blijken de klachten chronisch te zijn. Dat wil zeggen dat u langer last blijft houden van de klachten. In dat geval kunt u het volgende doen om de klachten zoveel mogelijk te beperken:

• Gebruik ’s nachts twee of meer kussens.
• Voorkom slapen op de aangedane zijde.
• Kom ’s ochtends rustig overeind en blijf eerst een minuutje op de rand van het bed zitten, voordat u opstaat.
• Voorkom voorover buigen, bijvoorbeeld als u iets wilt oprapen.
• Voorkom dat u uw hoofd te ver naar achteren buigt, bijvoorbeeld als u uw haar laat wassen bij de kapper.

Heeft u nog vragen?

Heeft u voor, tijdens of achteraf vragen over uw behandeling of de oefeningen, stelt u deze dan aan uw arts of degene die u begeleidt tijdens de eerste behandeling. Het is verstandig uw vragen van tevoren op te schrijven. Dan weet u zeker dat u niets vergeet.

Welke oefening moet u doen en hoe vaak moet u de oefeningen herhalen?

Uw arts of fysiotherapeut zal aangeven welke oefening u moet gaan doen en hoe vaak u moet oefenen.

Over het algemeen geldt, dat u de oefening 2 keer per dag (bijvoorbeeld ’s ochtends en ’s avonds), 3 tot 5 keer moet herhalen. U blijft oefenen totdat u klachtenvrij bent. Zodra u klachtenvrij bent, mag u dus stoppen met oefenen.

Regelmatig oefenen is erg belangrijk. Soms duurt het een aantal dagen voordat de oefeningen effect hebben. Rust en vermijden van beweging geeft juist een verergering van de klachten! Thuis oefenen levert geen gevaar op en hoe meer u het evenwichtsorgaan oefent, des te sneller het beter wordt. Wel moet u rekening houden met het feit dat u door de oefeningen duizelig kunt worden. De mate waarin verschilt per patiënt. Door de duizeligheid kunt u zich ook misselijk voelen. Als na week geen verandering moet u ook teruggaan naar de gespecialiseerde fysiotherapeut.

Bij alle oefeningen is het belangrijk dat ze goed worden uitgevoerd. Uw fysiotherapeut informeert u over de uitvoering en de frequentie. Let goed op de stand van uw hoofd!